Napęd pośredni wychwytu:
Na naszej stronie internetowej znaleźć można artykuł o współczesnych unowocześnieniach zegarów wieżowych. Jednak wiele problemów związanych z ich obsługą i dokładnością próbowano już rozwiązać wiele wcześniej.
Ważnym przełomem w kwestii dokładności zegara było wynalezienie mechanizmu pośredniego wychwytu. Jego celem było wyeliminowanie sił działających na wskazówki, które niekorzystnie zmieniają moment obrotowy w pracy wychwytu (np. w czasie silnych wiatrów, ciężaru ptaków siadających na wskazówkach itp.), tarć związanych z prowadzeniem pędni, a także zmniejszenie wpływu na moment obrotowy tarcia wewnątrz samej przekładni chodu. Dokonuje się to poprzez czasowe rozdzielenie pracującego wychwytu od reszty przekładni chodu.
Istnieje kilka rodzajów tego wynalazku, a mianowicie:
- sprężynowy
- obciążnikowy
- różnicowy
Wśród dawnych zegarów znajdujących się w Polsce, najczęściej wykorzystywany był mechanizm pośredni wychwytu typu różnicowego.
Ogólna zasada działania polega na tym, iż wychwyt napędzany jest przez niewielki ciężarek zamontowany na charakterystycznym ramieniu mocowanym na sztywno z jednym z trzech kół zębatych przekładni kątowej. Mechanizm pośredni odlicza okres (najczęściej pół minuty, rzadziej minutę), po którym uwalniane są koła zębate, główna waga opada, ramię z ciężarkiem podnosi się, a wskazówki na tarczy przesuwają się o określony czas (okres równy czasowi odliczania).
Urządzenie to sprawia, że możliwe jest uzyskanie dokładności wskazań zegara na znacznie wyższym poziomie przy dużych wskazówkach, licznych tarczach czy skomplikowanych układach prowadzenia pędni, aniżeli w czasomierzach bez tego rozwiązania.
Spośród zegarów naprawianych przez zespół „Czas na wysokości” mechanizmy pośrednie typu różnicowego posiadały czasomierze:
- na wieży kościoła p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Zawadzie (Zielona Góra) produkcji C. F. Rochlitz z Berlina z pocz. XX wieku,
- na wieży C. H. Stary Browar w Poznaniu produkcji fabryki J. F. Weule z Bockenem z 1912 roku.,
- na wieży kościoła p.w. Jakuba Większego przy Wyższym Seminarium Duchownym w Obrze produkcji G. Richter z 1915 roku (wyłącznie wymiana lin).
Schemat mechanizmu pośredniego typu różnicowego. Źródło: Brat Wawrzyniec Podwapiński, Zegarmistrzostwo cz. V, Zegary wieżowe, 1953r. Niepokalanów, str. 151.
© 2010 - 2023 www.czasnawysokosci.pl
Wszystkie prawa zastrzeżone. Publikacja serwisu lub jego fragmentów za pomocą jakichkolwiek środków bez pisemnej zgody autorów zabroniona!